کوه زیبای دماوند با شکل مخروطی خود نزدیک به ۵ هزار متر به قلب آسمون قد کشیده و از اون ارتفاع دلبریایی می‌کنه. دماوندی که براساس اسطوره‌های ایرونی، محل به بند کشیده شدن ضحاکه و هنوزم بعضی مردم تصور میکنن، اون در اونجا زندانی‌است تا در آخر، بندِ اسارت رو پاره کرده و کشتن خلق رو شروع کنه؛ تا در آخر به دست گرشاسپ کشته شه.
دماوند واسه ما نامی آشناست؛ بلندترین کوه ایران و خاورمیانه و بلندترین قلهٔ آتشفشانی آسیا که در بخش مرکزی رشته‌کوه البرز جای خوش کرده. قله دماوند در فرهنگ کشور ایران مظهر پایداری و استواریه و یه نماد ملی و مهم بشمار می‌رود.
کوه دماوند، تیرماه سال ۱۳۸۷ به عنوان یه اثر ملی ثبت شد.
وقتی که آسمون صاف و آفتابی باشه، از شهرهای تهران، ورامین، قم و سواحل جنوبی دریای خزر میشه دید. این قله براساس تقسیمات کشوری، در بخش لاریجان شهرستان آمل در استان مازندران قرار داره.
با این مقدمه، از شما دعوت می‌کنیم تا در ادامه این مطلب، با واقعیت‌های جالبی در مورد قله دماوند آشنا شید که شاید تا حالا نمی‌دونستید.
همراهمون باشین.
۱- نام تاریخی دماوند، «دنباوند» بوده
بیشتر منابع تاریخی، نامِ این کوه سربه‌فلک کشیده رو به دو صورت «دنباوند» یا «دماوند» یاد کرده‌ان. اما در بعضی مستندات نام‌های به طور کامل متفاوتی مثل «بیکنی» یا «جبل لاجورد» هم به‌چشم می‌خورند. از دیگر نام‌های باستانی این کوه آتشفشانی می‌توان به «دباوند» اشاره کرد.
دماوند در کلمه به معنی دم و دود و بخاره.
۲- ارتفاع دماوند
ارتفاع قله دماوند از بالاترین تا پست‌ترین نقطه، ۴۶۶۱ متر اعلام شده.
این در حالیه که انجمن ملی آمار ایران، ارتفاع این کوه آتشفشانی رو ۵۶۱۰ متر و ناسا ۵۶۷۰ متر ذکر کرده‌ان.
دماوند، در فهرست بلندترین قلّه‌های دنیا در جایگاه دوازدهم قرار گرفته.
۳- نماد ملی ایران
دماوند رو می‌توان به‌عنوان یکی از نمادهای ملی ایران بشمار آورد. به‌طوری که در قرن گذشته، عکس اون بارها روی یا پشت اسکناس‌های رسمی منتشره ایران به چاپ رسیده‌است.
عکس کوه دماوند روی اسکناس یکهزار ریالی
عکس کوه دماوند روی اسکناس یکهزار ریالی
عکس کوه دماوند روی اسکناس هزار ریالی
عکس کوه دماوند روی اسکناس هزار ریالی
۴- سرمای شدید
قله دماوند دمای بسیار پایینی داره طوری که براساس گزارشات، کمترین درجه هوا در روزای سرد زمستونی در ارتفاعات این کوه آتشفشانی به منفی ۶۰ درجه سانتی‌گراد هم می‌رسد. این در حالیه که در تابستون، دمای هوا منفی یک یا دو درجه سانتی‌گراده. یعنی هر روز از سال به این قله صعود کنین، با هوای تقریبا سردی مواجه میشین.
۵- گذشته ادبی
۵- گذشته ادبی
دماوند در ادبیات و افسانه‌های ایران جایگاه خاصی داره.
نام این کوه رو در آثار ادبی فارسی فت و فراوون می‌توان دید. از جمله می‌توان به شاهنامه فردوسی، گرشاسپ‌نامه از اسدی طوسی، قصیده‌ای از ناصرخسرو، قصیده‌ای از خاقانی و منظومهٔ ویس و رامین از فخرالدین اسعد گرگانی اشاره کرد.
در اسطوره‌های ایرونی هم دماوند بسیار یاد شده.
از جمله اینکه گفته میشه فریدون (از شخصیت‌های اساطیری ایران)، ضحاک رو در اونجا در غاری به بند کشیده‌است. در تاریخ بلعمی هم محل زندگی کیومرث کوه دماوند اعلام شده‌است. بعضی مردم عادی فکر میکنن که در قلهٔ دماوند، زمین همیشه و از چاهی که بر فراز اون قرار داره، روشنی بیرون آید.
۶- یکی از قله‌های خطرناک دنیا
در سال ۱۳۹۰ خورشیدی، مجله نشنال جئوگرافی طی اعلام رسمی ۱۰ کوه و قله خطرناک دنیا، در رده‌بندی خود کوه دماوند در شمال ایران رو در رتبه دهم قرار داد.
۷- اولین صعود به دماوند در سال ۲۹۲ هجری بوده
گفته میشه ابودلف خزرجی اولین فردیه که مدعی صعود به دماونده. اون در سفرنامه خود در سال ۲۹۲ هجری به صعودش اشاره کرده و قله دماوند رو توصیف کرده.
۸- کوهی پر از یخچال‌های طبیعی
۸- کوهی پر از یخچال‌های طبیعی
یخچال‌های معروف دماوند شامل سیوله (جبهه شمالی)، دوبی سل (جبهه شمالی)، عروسک‌ها (جبهه شمالی)، دره یخار (شمال شرقی)، خورتاب سر، یخچال شمال غربی و یخچال غربی هستن.
۹- اولین فوران آتشفشانی دماوند
دماوند رو یه کوه آتشفشون نیمه فعال می‌دانند و گفته میشه که اولین فوران اون نزدیک به ۲ میلیون (۱٫۷۸) سال پیش اتفاق افتاده. براساس روش‌های زمینشناختی، عمر این کوه رو حدود ۳۸ هزار و ۵۰۰ سال تخمین زده‌ان.
البته بد نیس اشاره کنیم که فعالیت آتشفشانی کلی‌ای که باعث شکل‌گیری این آتشفشون شده در حدود ۱۰ هزار سال قبل روی داده‌است. چشمه آبگرم و گوگردی شاهدانی واسه نیمه فعال بودن این آتشفشون هستن.
۱۰- جشن روز ملی دماوند
جالبه بدونین که در استان مازندران، در شب سیزدهم آبان‌ماه هر سال روز ملی دماوند برگزار میشه. این جشن به ثبت ملی هم رسیده‌است.
۱۱- باد با سرعت ۱۵۰ کیلومتر در ساعت
در کوه دماوند، سرعت توفان بعضی وقتا از ۱۵۰ کیلومتر در ساعت هم می‌گذره. سرعت باد در کوهپایه‌ها گاه به ۷۰ کیلومتر در ساعت می‌رسد. بیشتر بادها از غرب و شمال غربی می‌وزند.
۱۲- آبشار یخی
در جبههٔ جنوبی کوه دماوند آبشاری یخ زده هست که در جهان استثنایی و خاص هستش. بلندی آبشار یخی ۷ متر و قطر اون ۳ متره و نکته باحال در مورد این آبشار اینه که یخ اون هیچ‌گاه ذوب نمی‌شه.
باحال اینجاس که در فصل تابستون، هر روز بر اثر تابش آفتاب در حدود ظهر و یه ساعت بعد از ظهر، دمای هوا به بالای صفر می‌رسد و به دنبال اون آب بسیار کمی جاری میشه و در حدود ۴ بعد از ظهر، دمای هوا به زیر صفر می‌رسد و یخ ذوب شده دوباره منجمد میشه و اینطوری آبشاری یخی ایجاد میشه که همیشه یخ زده‌است.
آبشار یخی دماوند در ارتفاع ۵ هزار و یکصد متری از سطح دریا قرار داره و به این دید، مرتفع‌ترین آبشار در خاورمیانه بشمار می‌رود.
۱۳- دشت شقایق
دامنه کوه دماوند در ارتفاع ۲ هزار تا ۳ هزار و ۵۰۰ متری پوشیده از شقایقه. این شقایق منحصر به فرد در دنیا شناخته شده‌است و با نام شقایق لار و رینه در کتاب‌های معتبر گیاه‌شناسی جهان به ثبت رسیده.
۱۴- حیوانات وحشی
خرس، روباه، شغال، سگ، گرگ از جمله جانورانی هستن که در دور و بر دماوند پراکنده‌ان و تا ارتفاع ۴ هزار متری کوه دماوند هم دیده می‌شن. از پرندگان شکارچی هم می‌توان عقاب طلایی، جغد و خفاش رو می‌توان نام برد که در قله دماوند زندگی میکنن.
